Τύπος: Μεταπτυχιακό μάθημα / Επιλογής

Κατεύθυνση: Επιστημών Φυτικής Παραγωγής και Περιβάλλοντος

Συντονιστής: Χρήστος Ζαμιούδης

Εξάμηνο: 2^ο

ECTS: 7.5

 

Διδάσκοντες: Χρήστος Ζαμιούδης

E-mail: czamioud@agro.duth.gr;

Τηλ. επικοινωνίας: 25520 41108 & 6972256602

 

Περιγραφή Μαθήματος:

Σκοπός του μαθήματος είναι η επιστημονική κατάρτιση μεταπτυχιακών φοιτητών/φοιτητριών σε θέματα Φυτοπαθολογίας στο πλαίσιο της σημαντικής προόδου που έχει σημειωθεί τα τελευταία έτη στον τομέα αυτό. Συγκεκριμένα, το μάθημα αποσκοπεί, μέσα από 13 θεματικές ενότητες (ΘΕ), όπως αυτές αναλύονται στην ενότητα “Πρόγραμμα Διαλέξεων” που ακολουθεί, στην εμβάθυνση της γνώσης σε ειδικά θέματα που αφορούν (i) τις μοριακές αλληλεπιδράσεις φυτών-παθογόνων μικροοργανισμών (ΘΕ 1-4) (ii) τη μοριακή φυσιολογία μη παρασιτικών ασθενειών (ΘΕ5) (iii) τη μοριακή διάγνωση φυτοπαθογόνων μικροοργανισμών στο εργαστήριο και τον αγρό (ΘΕ6) (iv) τη σύσταση, τη λειτουργία και τις βιοτεχνολογικές εφαρμογές των ωφέλιμων μικροβιότων που αποικίζουν τα φυτά (ΘΕ7-9) (v) τη διαχείριση των ασθενειών των καλλιεργειών με βάση τις αρχές της βιολογικής και ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας (ΘΕ10). Επιπλέον, παρέχει εξειδικευμένη γνώση σε φυτοπαθολογικά θέματα γενικότερου ενδιαφέροντος τα οποία αφορούν φυτοπαθογόνα καραντίνας, φυτοπαθογόνα υγειονομικής σημασίας και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην εξάπλωση φυτοπαθογόνων μικροοργανισμών (ΘΕ11-13).

URL Μαθήματος:

https://eclass.duth.gr/courses/1426246/

Μαθησιακά Αποτελέσματα:

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι μεταπτυχιακοί φοιτητές αναμένεται να:

• έχουν αποκτήσει ολοκληρωμένη γνώση των επιμέρους ερευνητικών περιοχών της επιστήμης της Φυτοπαθολογίας καθώς των μεθοδολογιών και εργαλείων που εφαρμόζονται στη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα του τομέα αυτού.
• είναι σε θέση να κατανοούν, να επιλέγουν και να εφαρμόζουν τα κατάλληλα μοριακά εργαλεία στη διάγνωση των ασθενειών των φυτών.
• είναι σε θέση να αξιολογούν και να συστήνουν πρωτόκολλα ολοκληρωμένης διαχείρισης των ασθενειών.
• έχουν οικειοποιηθεί της επιστημονικής γνώσης που αφορά καινοτόμες τεχνολογίες στο τομέα της αντιμετώπισης των ασθενειών.

Μέθοδος Αξιολόγησης:

• Γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου
• Υποβολή γραπτής εργασίας βιβλιογραφικής ανασκόπησης και προφορική της παρουσίαση.

Τελική Βαθμολογία:

Προκύπτει από το άθροισμα των παρακάτω (μέγιστη δυνατή βαθμολογία: 100 μονάδες):

1. Εξέταση μαθήματος (στο τέλος του εξαμήνου): 70 μονάδες
2. Eργασία: 30 μονάδες

Πρόγραμμα Διαλέξεων:

1. H Επιστήμης της Φυτοπαθολογίας. Επισκόπηση βασικών γνώσεων αναφορικά με τα αίτια και τη συμπτωματολογία/σημειολογία των ασθενειών των φυτών (βιοτικά και αβιοτικά), τις κατηγορίες φυτοπαθογόνων μικροοργανισμών (μύκητες, ωομύκητες, βακτήρια, φυτοπλάσματα, ιοί), τη διάγνωση και αντιμετώπισή τους. Σημαντικοί σταθμοί στην επιστήμη της Φυτοπαθολογίας. Σύγχρονες προκλήσεις στη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα. Καινοτομίες που βασίζονται στη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί στην κατανόηση του αμυντικού συστήματος των φυτών.
2. Μοριακοί Μηχανισμοί Παθογένεσης Φυτοπαθογόνων Μικροοργανισμών. Μηχανισμοί αναγνώρισης του ξενιστή, μεταγωγή σήματος και ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης στο παθογόνο. Δομή και λειτουργία μικροβιακών εκκριτικών συστημάτων. Συντηρημένα μικροβιακά μοτίβα (MAMPS, Microbe-Associated Molecular Patterns) και πρωτεΐνες-τελεστές (effectors). Υποκυτταρικοί στόχοι μικροβιακών τελεστών. Μηχανισμοί αποφυγής άμυνας του ξενιστή.
3. Συγκριτική Γονιδιωματική και Πληθυσμιακή Γενετική των Φυτοπαθογόνων Μικροοργανισμών. Γενετική ποικιλότητα και διαφοροποίηση πληθυσμών. Πηγές γενετικής ποικιλότητας. Αναλυτικές και πειραματικές μέθοδοι εκτίμησης της γενετικής ποικιλότητας. Η σημασία της ανάλυσης της γενετικής σύστασης των πληθυσμών ενός φυτοπαθογόνου μικροοργανισμού στην αντιμετώπισή του.
4. Βασική Έρευνα στη Φυτοπαθολογία. Πειραματικές μεθοδολογίες, πρότυπα πειραματικά παθοσυστήματα, βάσεις δεδομένων και ολιστικές (-omics) τεχνολογίες στην επιστήμη της Φυτοπαθολογίας.
5. Μοριακή Φυσιολογία Αβιοτικών Καταπονήσεων. Μοριακοί μηχανισμοί με τους οποίους τα φυτά αντιλαμβάνονται δυσμενείς και ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες. Ορμονική ρύθμιση και μεταβολές που λαμβάνουν χώρα σε επίπεδο γονιδιακή έκφρασης. Προστατευτικοί μεταβολίτες αβιοτικών καταπονήσεων. Η σημασία της κατανόησης των μοριακών μηχανισμών αβιοτικής καταπόνησης στην αντιμετώπιση μη παρασιτικών φυτονόσων.
6. Αρχές και Μέθοδοι Μοριακής Διάγνωσης των Ασθενειών των Φυτών. Κλασσικές και σύγχρονες μοριακές τεχνικές ανίχνευσης φυτοπαθογόνων μικροοργανισμών σε σπόρους και φυτικούς ιστούς. Μεθοδολογίες και εργαστηριακός εξοπλισμός. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε προσέγγισης. Μοριακή διάγνωση στον αγρό. Σύγχρονες ολιστικές προσεγγίσεις (-omics) που εφαρμόζονται στο φυτοϋγειονομικό έλεγχο σπόρου και πολλαπλασιαστικού υλικού.
7. Προκαρυωτικά Μικροβιώματα των Φυτών. Σύσταση και λειτουργία προκαρυωτικών μικροβιότων. Μεθοδολογίες ποιοτικής ανάλυσης των βακτηριακών πληθυσμών που αποικίζουν διάφορα φυτικά όργανα του φυτού με έμφαση στα επιφυτικά και ενδοφυτικά βακτήρια της ρίζας.
8. Ευκαρυωτικά Μικροβιώματα των Φυτών. Σύσταση και λειτουργία των ευκαρυωτικών μικροβιότων. Μεθοδολογίες ποιοτικής ανάλυσης της ευκαρυωτικής μικροφλωρας με έμφαση στους ωφέλιμους μύκητες της ριζόσφαιρας.
9. Βιοτεχνολογικές Εφαρμογές του Μικροβιώματος των Φυτών. Στρατηγικές χειρισμού του μικροβιώματος των καλλιεργειών. Οι εφαρμογές του μικροβιώματος των φυτών στη βελτίωση της υγείας των φυτών, στην αειφόρο γεωργία, στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ανακάλυψη νέων βιοτεχνολογικών προϊόντων (π.χ. φαρμακευτικές ενώσεις).
10. Διαχείριση των Ασθενειών των Φυτών. Αρχές και μεθοδολογίες της βιολογικής και ολοκληρωμένης αντιμετώπισης των ασθενειών. Κλασσικά και νέα εργαλεία βιολογικής καταπολέμησης των ασθενειών των φυτών.
11. Φυτοπαθογόνα Καραντίνας. Προκαρυωτικά και ευκαρυωτικά παθογόνα που υπόκεινται σε καθεστώς καραντίνας. Πιστοποιημένα/εναρμονισμένα πρωτόκολλα ανίχνευσης.
12. Φυτοπαθογόνοι Μικροοργανισμοί Υγειονομικής Σημασίας. Μυκοτοξίνες φυτοπαθογόνων μυκήτων. Επιμόλυνση φυτικών προϊόντων με μυκοτοξίνες. Αλληλεπιδράσεις μυκοτοξινών και βλαπτικές επιπτώσεις στην υγεία. Υπολείμματα μυκοτοξινών σε ζωικά προϊόντα (γάλα). Τρόποι αποτοξίνωσης. Υποχρεώσεις επιχειρήσεων και κανονιστικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πρόληψη και τους ελέγχους επιμόλυνσης των τροφίμων με μυκοτοξίνες. Οι μυκοτοξίνες ως βιολογικά όπλα. Παθογόνοι μικροοργανισμοί με ταυτόχρονους ξενιστές φυτά και θηλαστικά.
13. Φυτοπαθολογία και Κλιματική Αλλαγή. Πιθανές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στους μηχανισμούς ανθεκτικότητας των φυτών, στην παθογένεια των φυτοπαθογόνων μικροβίων και στην ανάδυση (νέων) ασθενειών. Προγνωστικά μοντέλα.
14. Παρουσίαση Υποχρεωτικής Βιβλιογραφικής Εργασίας.
15. Γραπτές Εξετάσεις.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Εναλλακτικοί τρόποι εξέτασης μαθήματος σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης

 

Διδάσκων:	Χρήστος Ζαμιούδης
Τρόπος επικοινωνίας με διδάσκοντα	czamioud@agro.duth.gr
Επόπτες/Επιτηρητές	ΝΑΙ
Τρόποι εξέτασης	Εξ αποστάσεως εξέταση μέσω της επιλογής <<Άσκηση>> του e-class με ταυτόχρονη υποχρεωτική σύνδεση στην πλατφόρμα Skype for Business.
Οδηγίες υλοποίησης εξέτασης	H ημερομηνία και ώρα εξέτασης του μαθήματος ανακοινώνεται από τη Γραμματεία του Τμήματος (πρόγραμμα εξεταστικής). Ο Skype for Business (SfB) σύνδεσμος για την τηλεδιάσκεψη δίδεται από το διδάσκοντα μία με δύο ημέρες πριν την καθορισμένη ημερομηνία της εξέτασης. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/τριες με δικαίωμα εξέτασης θα πρέπει να μεριμνήσουν ώστε να είναι έγκαιρα συνδεδεμένοι στην πλατφόρμα του E-class. Η εξέταση του μαθήματος θα πραγματοποιηθεί μέσω των ΑΣΚΗΣΕΩΝ του e-class. Θα δοθούν οι σχετικές οδηγίες και κατόπιν θα ανοίξει η πρόσβαση στις ΑΣΚΗΣΕΙΣ με τίτλο ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ-ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ. Τα θέματα θα περιλαμβάνουν ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΟΝΑΔΙΚΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ ή/και ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ ή/και ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗΣ (ΤΑΙΡΙΑΣΜΑ) ή/και EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ-ΛΑΘΟΥΣ. Ο χρόνος τον οποίο θα έχουν οι φοιτητές/τριες στη διάθεσή τους θα είναι κατά μέσο όρο 45 δεύτερα για κάθε ερώτηση. Σε κάθε περίπτωση, είναι στην ευχέρεια του μεταπτυχιακού φοιτητή/τριας να κατανείμει το χρόνο όπως επιθυμεί. Το σύστημα θα κλείσει αυτόματα όταν έχει συμπληρωθεί ο χρόνος της εξέτασης και κατόπιν τούτου δε θα υπάρχει η δυνατότητα υποβολής της ΑΣΚΗΣΗΣ. Για το λόγο αυτό, παρακαλούνται οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/τριες να υποβάλουν την ΑΣΚΗΣΗ εντός του προβλεπόμενου χρόνου. Ο διαθέσιμος χρόνος είναι ορατός στην αρχή της σελίδας της ΑΣΚΗΣΗΣ. Όταν έχει ολοκληρωθεί η προσπάθεια, η υποβολή της ΑΣΚΗΣΗΣ γίνεται με την επιλογή <<υποβολή>> στο τέλος της σελίδας των ερωτημάτων. Προσοχή: υπάρχει μία μόνο προσπάθεια και δεν υπάρχει η δυνατότητα ακύρωσης και επανέναρξης. Σε όλη τη διάρκεια της εξέτασης το SKYPE παραμένει ανοικτό με το μικρόφωνο σε σίγαση. Όποιος από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές/τριες έχει κάποια απορία ή αντιμετωπίσει πρόβλημα παρακαλείται να ενεργοποιήσει το μικρόφωνο και να απευθύνει την ερώτηση εν συντομία ή προτιμότερο είναι να χρησιμοποιήσει το SfB chat για το σκοπό αυτό ώστε να μην αποσπάται η προσοχή των υπολοίπων. O διδάσκων θα επισυνάπτει πριν την ημερομηνία της εξέτασης έναν κατάλογο με τα ΑΕΜ των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών οι οποίοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην εξέταση.

 

 

Φυσιολογία Απόδοσης των Καλλιεργειών

Τύπος: Μεταπτυχιακό μάθημα / Επιλογής

Κατεύθυνση: Επιστημών Φυτικής Παραγωγής και Περιβάλλοντος

Συντονιστής: Χρήστος Δαμαλάς

Εξάμηνο: 2ο

ECTS: 7.5

Διδάσκοντες: Χρήστος Δαμαλάς / Σπυρίδων Κουτρούμπας

E-mail: cdamalas@agro.duth.gr; skoutrou@agro.duth.gr

Τηλ. γραφείου: 25520 41116 / 25520 41125

Συνεργασία με φοιτητές: μετά από συνεννόηση (μέσω email)

 

Περιγραφή μαθήματος:

Φυσιολογικές διεργασίες που διαμορφώνουν το δυναμικό απόδοσης των φυτών μεγάλης καλλιέργειας. Αρχιτεκτονική της φυλλικής επιφάνειας, δείκτης φυλλικής επιφάνειας και αποτελεσματικότητα χρήσης του φωτός. Φυσιολογία της αύξησης των φυτών μεγάλης καλλιέργειας, συστατικά της απόδοσης και διαμόρφωση της απόδοσης. Ανταγωνισμός καλλιεργειών-ζιζανίων. Χημικοί και εναλλακτικοί τρόποι αντιμετώπισης των ζιζανίων. Παραγωγή ξηράς ουσίας και συσσώρευση θρεπτικών στοιχείων. Ανακατανομή προϊόντων φωτοσύνθεσης και θρεπτικών στοιχείων. Σχέσεις κέντρων παραγωγής και κατανάλωσης προϊόντων φωτοσύνθεσης (θεωρία πηγής-αποδέκτη). Αποτελεσματικότητα χρήσης του νερού και μηχανισμοί ανθεκτικότητας των φυτών σε υδατική καταπόνηση.

 

Ενδεικτικά διδακτικά βοηθήματα:

(οι παρακάτω τίτλοι περιλαμβάνονται στη βιβλιοθήκη του Τμήματος)

• Fageria N.K., V.C. Baligar and R.B. Clark. (2006): Physiology of Crop Production. Food Products Press, New York, USA.
• Smith D.L. and C. Hamel (Eds.) (1999): Crop Yield. Physiology and Processes. Springer, Berlin, Germany.

 

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:

 Να προτείνουν κατάλληλες προσεγγίσεις διαχείρισης για την αύξηση της παραγωγικότητας και τη βελτίωση της οικονομικότητας των καλλιεργειών.

 

Μέθοδος αξιολόγησης:

• Γραπτές/προφορικές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου

 

Πρόγραμμα διαλέξεων του μαθήματος ‘Φυσιολογία Απόδοσης των Καλλιεργειών’ Εβδομάδα	Τίτλος Διάλεξης		Εισηγητής
1η	Εισαγωγή. Φυσιολογικές διεργασίες που διαμορφώνουν το δυναμικό απόδοσης των φυτών μεγάλης καλλιέργειας		Σπ. Κουτρούμπας Χρ. Δαμαλάς
2η	Επίδραση της αρχιτεκτονικής της φυτοστοιβάδας στην απόδοση των φυτών μεγάλης καλλιέργειας		Χρ. Δαμαλάς
3η	Φυσιολογία της αύξησης των φυτών μεγάλης καλλιέργειας, συστατικά της απόδοσης και διαμόρφωση της απόδοσης		Σπ. Κουτρούμπας
4η	Ανακατανομή προϊόντων φωτοσύνθεσης και θρεπτικών στοιχείων. Σχέσεις κέντρων παραγωγής και κατανάλωσης προϊόντων φωτοσύνθεσης (θεωρία πηγής-αποδέκτη)		Σπ. Κουτρούμπας
5η	Διαμόρφωσης της απόδοσης σε σπόρο στα φυτά μεγάλης καλλιέργειας: Μελέτη περιπτώσεων		Σπ. Κουτρούμπας
6η	Μοντέλα προσομοίωσης γεμίσματος των σπόρων των φυτών μεγάλης καλλιέργειας		Σπ. Κουτρούμπας
7η	Επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην αύξηση, ανάπτυξη και απόδοση των φυτών μεγάλης καλλιέργειας		Χρ. Δαμαλάς
8η	Μηχανισμοί προσαρμογής των φυτών μεγάλης καλλιέργειας σε συνθήκες αβιοτικών καταπονήσεων		Χρ. Δαμαλάς
9η	Η σημασία της θρέψης στη διαμόρφωση της απόδοσης των φυτών μεγάλης καλλιέργειας. Ανόργανη και οργανική λίπανση		Σπ. Κουτρούμπας
10η	Φυσιολογία της αζωτοδέσμευσης από τα ψυχανθή φυτά. Μέθοδοι ποσοτικών εκτιμήσεων		Σπ. Κουτρούμπας
11η	Αειφορικά συστήματα παραγωγής σε φυτά μεγάλης καλλιέργειας		Χρ. Δαμαλάς
12η	Επίδραση της μακροχρόνιας μονοκαλλιέργειας στην απόδοση των φυτών και στο αγροοικοσύστημα		Χρ. Δαμαλάς
13η	Επίδραση του ανταγωνισμού των ζιζανίων στην απόδοση των φυτών μεγάλης καλλιέργειας. Μέθοδοι ποσοτικών εκτιμήσεων		Χρ. Δαμαλάς
14η		Γραπτές Εξετάσεις

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

 

Εναλλακτικοί τρόποι εξέτασης μαθήματος σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης

 

Τμήμα:	Αγροτικής Ανάπτυξης
Μάθημα:	Φυσιολογία Απόδοσης Καλλιεργειών
Κωδικός Μαθήματος	PAGR07
Διδάσκοντες:	Χρήστος Δαμαλάς, Σπυρίδων Κουτρούμπας
Τρόπος επικοινωνίας με διδάσκοντες	cdamalas@agro.duth.gr skoutrou@agro.duth.gr
Επόπτες/Επιτηρητές: (1)
Εξάμηνο:	2
Επίπεδο σπουδών: (2)	ΠΜΣ
Τρόποι εξέτασης: (3)	Προφορική εξ αποστάσεως εξέταση μέσω της εφαρμογής ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ
Οδηγίες υλοποίησης εξέτασης: (4)	H εξέταση στο μάθημα θα πραγματοποιηθεί σε γκρουπ των 5 ατόμων σύμφωνα με το πρόγραμμα εξέτασης.   Η εξέταση θα πραγματοποιηθεί μέσω της εφαρμογής Skype for Business.   Οι φοιτητές θα πρέπει να συνδεθούν στην εφαρμογή μέσω του ιδρυματικού τους λογαριασμού, διαφορετικά δεν θα μπορέσουν να συμμετάσχουν. Επίσης, θα συμμετάσχουν στην εξέταση με κάμερα την οποία θα έχουν ανοικτή κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Πριν την έναρξη της εξέτασης, οι φοιτητές θα επιδεικνύουν στην κάμερα την ταυτότητά τους, ώστε να γίνει ταυτοποίησή τους.   Κάθε φοιτητής θα πρέπει να απαντήσει σε 4 ερωτήσεις. Κάθε μία από τις ερωτήσεις βαθμολογείται με 2,5.   Οι φοιτητές προκειμένου να συμμετέχουν στις εξετάσεις θα πρέπει να διαβάσουν και να αποδεχθούν τους όρους συμμετοχής τους στη διαδικασία των εξετάσεων. Αυτό γίνεται μέσα από τη σελίδα https://students.duth.gr και από το μενού «Εξυπηρέτηση», μεταβαίνοντας στην επιλογή «Συμμετοχή στην επόμενη εξεταστική περίοδο».   Ο φοιτητής εφόσον αποδεχθεί τους όρους συμμετοχής στην διαδικασία των εξετάσεων, καλείται να επιλέξει τα μαθήματα που επιθυμεί να εξεταστεί, τα οποία είναι υποσύνολο των μαθημάτων που έχει συμπεριλάβει στην εαρινή δήλωση μαθημάτων.   Η δήλωση αυτή γίνεται άπαξ και δεν μπορεί να αλλάξει στη συνέχεια. Εάν ο φοιτητής δεν επιθυμεί να εξεταστεί, έχει τη δυνατότητα να το δηλώσει ρητώς πριν την αποστολή της επιλογής του.

 

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΣΧΟΛΗ	ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ	ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΕΠΙΠΕΔΟΣΠΟΥΔΩΝ	Μεταπτυχιακό
ΚΩΔΙΚΟΣΜΑΘΗΜΑΤΟΣ	PAGR06	ΕΞΑΜΗΝΟΣΠΟΥΔΩΝ		2Ο
ΤΙΤΛΟΣΜΑΘΗΜΑΤΟΣ	Βιοτεχνολογία της Φυτοπροστασίας
ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ			ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ		ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ
Διαλέξεις και Ασκήσεις			3		7.5
ΤΥΠΟΣΜΑΘΗΜΑΤΟΣ	Επιλογής
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑΜΑΘΗΜΑΤΑ:	Κανένα
ΓΛΩΣΣΑΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ και ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ:	Ελληνική
ΤΟ ΜΑΘΗΜΑΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣERASMUS	Ναι
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣΕΛΙΔΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ(URL)	https://eclass.duth.gr/courses/OPE01214/

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές: – θα έχουν αποκτήσει γνώσεις της γενετικής και μοριακής βάσης της αλληλεπίδρασης φυτών και μικροοργανισμών, – θα είναι σε θέση να εξηγούν τα βασικά χαρακτηριστικά διαφορετικών γνωρισμάτων αντοχής και ποιότητας, – θα είναι σε θέση να σχεδιάσουν στρατηγικές βελτίωσης για την ανάπτυξη ποικιλιών με καλύτερη ποιότητα και αντοχή, – θα μπορούν να χρησιμοποιούν εργαλεία επεξεργασίας και ανάλυσης του DNA, – θα μπορούν να αξιοποιούν γενωμικές πληροφορίες με τη χρήση του διαδικτύου από βάσεις δεδομένων

Γενικές Ικανότητες

▪ Προαγωγή της επαγωγικής σκέψης ▪ Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και τωναπαραίτητων τεχνολογιών

3.ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Πρόγραμμα διαλέξεων (Τίτλοι-Διδάσκοντες) για το ακαδημαϊκό έτος 2020-21: 1. Εισαγωγή στη Βιοτεχνολογία Φυτών: Έννοιες και ορισμοί. Διδάσκουσα: Ευαγγελία Σιναπίδου, Επ. καθηγήτρια, ΔΠΘ 2. Βιοποικιλότητα – Παραλλακτικότητα: Γενετικοί μηχανισμοί Διδάσκουσα: Ευαγγελία Σιναπίδου, Επ. καθηγήτρια, ΔΠΘ 3. Βιοποικιλότητα – Παραλλακτικότητα: Επιγενετικοί μηχανισμοί Διδάσκουσα: Ευαγγελία Σιναπίδου, Επ. καθηγήτρια, ΔΠΘ 4. Διαχείριση παραλλακτικότητας για προστασία των ποικιλιών Διδάσκων: Ιωάννης Τοκατλίδης, Καθηγητής, ΔΠΘ 5. Αλληλεπιδράσεις φυτών-παθογόνων μικροοργανισμών σε μοριακό επίπεδο: μύκητες και βακτήρια. Διδάσκουσα: Ευαγγελία Σιναπίδου, Επ. καθηγήτρια, ΔΠΘ 6. Αλληλεπιδράσεις φυτών-παθογόνων μικροοργανισμών: ιοί. Διδάσκουσα: Ευαγγελία Σιναπίδου, Επ. καθηγήτρια, ΔΠΘ 7. Μονοπάτια επαγόμενης και επίκτητης διασυστηματικής αντοχής Διδάσκουσα: Ευαγγελία Σιναπίδου, Επ. καθηγήτρια, ΔΠΘ 8. Αλληλεπιδράσεις φυτών -συμβιωτικών μικροοργανισμών Διδάσκων: Μιχαήλ Ορφανουδάκης, Αν. καθηγητής, ΔΠΘ 9. Στρατηγικές και εργαλεία χειρισμού γενετικών και γονιδιωματικών πληροφοριών Διδάσκουσα: Μαρία Τοκαμάνη, Μεταδιδάκτορας, ΔΠΘ 10. Εφαρμογές βιοτεχνολογίας Διδάσκουσα: Ευαγγελία Σιναπίδου, Επ. καθηγήτρια, ΔΠΘ 11. Βελτίωση αντοχής φυτών σε καταπονήσεις μέσω γενετικής τροποποίησης Διδάσκουσα: Ευαγγελία Σιναπίδου, Επ. καθηγήτρια, ΔΠΘ 12. Γενετική βελτίωση για προσαρμοστικότητα στις καταπονήσεις Διδάσκων: Ιωάννης Τοκατλίδης, Καθηγητής, ΔΠΘ 13. Βιοτεχνολογία και βιοηθική Διδάσκουσα: Ευαγγελία Σιναπίδου, Επ. καθηγήτρια, ΔΠΘ

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ	Σε αίθουσα διδασκαλίας θεωρητικές παρουσιάσεις και φροντιστηριακές ασκήσεις
ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ	Χρήση τεχνολογιών πληροφορικής (power point)
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ	Δραστηριότητα
	Διαλέξεις
	Εργαστηριακές Ασκήσεις
	Βιβλιογραφική εργασία
	Αυτοτελής Μελέτη
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ	Η αξιολόγηση των φοιτητών /τριών πραγματοποιείται ως εξής: • Εξέταση μαθήματος (στο τέλος του εξαμήνου): 60 μονάδες • Βιβλιογραφική εργασία: 20 μονάδες • Εργαστηριακή-φροντιστηριακή άσκηση: 20 μονάδες Η μέγιστη δυνατή βαθμολογία είναι 100 μονάδες

1. Lewin B., «Genes VIII» 2. Watson James, Baker Tania, Bell Stephen, Gunn Alexander, Levine Michael, Richard Losick, «Μοριακή Βιολογία του Γονιδίου» 3. Watson James, κ.α., «Ανασυνδυασμένο DNA» Επιπλέον βιβλιογραφικές πηγές θα είναι διαθέσιμες στους φοιτητές που συμμετέχουν στο συγκεκριμένο μάθημα

Περιγραφή μαθήματος:

Το μάθημα καλύπτει θέματα οικολογίας και εξέλιξης των αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών. Ειδικότερα, εξετάζονται οι τρόποι με τους οποίους τα φυτά αναγνωρίζουν τα έντομα και αμύνονται εναντίον τους δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους μηχανισμούς αντοχής των φυτών στα φυτοφάγα έντομα. Επιπλέον, μελετώνται οι τρόποι με τους οποίους τα ωφέλιμα έντομα (επικονιαστές, φυσικοί εχθροί φυτοφάγων εντόμων) προσελκύονται στα φυτά. Αναλύονται οι οικολογικές και εξελικτικές προεκτάσεις της συνεξέλιξης εντόμων-φυτών μέσω της παρουσίασης σημαντικών περιπτώσεων μελέτης (case studies). Οι οικολογικές επιδράσεις των αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών μελετώνται σε επίπεδο οργανισμού και κοινότητας. Τέλος, γίνεται αναφορά στις πρακτικές προεκτάσεις μελετών σχετικών με τις αλληλεπιδράσεις εντόμων-φυτών στη φυτοπροστασία.

Δικτυακός τόπος μαθήματος:

https://eclass.duth.gr/courses/OPE01193/

Ενδεικτικά διδακτικά βοηθήματα:

(οι παρακάτω τίτλοι περιλαμβάνονται στη βιβλιοθήκη του Τμήματος)

• M. Schoonhoven, J.J.A. van Loon & M. Dicke (2005) Insect-Plant Biology. Oxford University Press. 421 p.
• Α. Schaller (2010) Induced Plant Resistance to Herbivory. Springer. Berlin. 462 p.

Επιπλέον βιβλιογραφικές πηγές είναι διαθέσιμες στους φοιτητές που συμμετέχουν στο συγκεκριμένο μάθημα μέσω του δικτυακού τόπου του μαθήματος (e-class).

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:

• κατανοούν τις βασικές αρχές που διέπουν τις αλληλεπιδράσεις εντόμων-φυτών
• κατανοούν τις επιδράσεις των αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών σε επίπεδο οργανισμού και πληθυσμού
• κατανοούν τις πρακτικές προεκτάσεις των παραπάνω επιδράσεων καθώς και τους τρόπους εφαρμογής τους στη φυτοπροστασία
• ερμηνεύουν τα αποτελέσματα μελετών στο αντικείμενο των αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών, να συνθέτουν μία εργασία ανασκόπησης και να την παρουσιάζουν προφορικά.

Μέθοδος αξιολόγησης:

•  Γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου
• Υποβολή γραπτής εργασίας βιβλιογραφικής ανασκόπησης και προφορική της παρουσίαση.

Τελική βαθμολογία: Προκύπτει από το άθροισμα των παρακάτω (μέγιστη δυνατή βαθμολογία: 100 μονάδες):

1. Εξέταση μαθήματος (στο τέλος του εξαμήνου): 70 μονάδες
2. Eργασία: 30 μονάδες

Πρόγραμμα διαλέξεων του μαθήματος ‘Αλληλεπιδράσεις Εντόμων-Φυτών

Εβδομάδα	Τίτλος Διάλεξης
1η	Εισαγωγή στις Αλληλεπιδράσεις Εντόμων-Φυτών, σημασία, γενικοί ορισμοί. Τα φυτοφάγα έντομα (εύρος ξενιστών, εξειδίκευση, τροφική δραστηριότητα)
2η	Τα χαρακτηριστικά των φυτών που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των σχέσεων εντόμων-φυτών (χημεία)
3η	Τα χαρακτηριστικά των φυτών που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των σχέσεων εντόμων-φυτών (μορφολογία)
4η	Τα φυτά ως τροφή για τα έντομα (θρεπτικά στοιχεία, κατανάλωση, χρήση, συμβιωτικοί μικροοργανισμοί)
5η	Μηχανισμοί αντοχής των φυτών στα φυτοφάγα έντομα (άμεση άμυνα)
6η	Επιλογή φυτού-ξενιστή από φυτοφάγα έντομα (φάσεις επιλογής, χαρακτηριστικά, αποδοχή, παράγοντες)
7η	Οικολογία των αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών (άμεσες, έμμεσες αλληλεπιδράσεις, τροφικά πλέγματα, πληθυσμοί, μοριακή οικολογία)
8η	Μηχανισμοί αντοχής των φυτών στα φυτοφάγα έντομα (έμμεση άμυνα)
9η	Εξέλιξη και διαμόρφωση των αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών (γενετική παραλλακτικότητα, επιλογή, προσαρμογή, χωρική και χρονική απομόνωση)
10η	Φυτά και ωφέλιμα έντομα (επικονιαστές, σχέσεις αμοιβαιότητας, αρπακτικά έντομα)
11η	Πειραματικά πρωτόκολλα μελέτης της συμπεριφοράς εντόμων
12η	Πειραματικά πρωτόκολλα διερεύνησης – χαρακτηρισμού του τύπου άμυνας των φυτών σε φυτοφάγα εντόμων
13η	Πρακτικές προεκτάσεις μελετών αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών στη φυτοπροστασία
14η	Παρουσιάσεις εργασιών βιβλιογραφικής ανασκόπησης
15η	Γραπτές Εξετάσεις

 
Παράρτημα_Αλληλεπιδράσεις Εντόμων-Φυτών