Ρύπανση Αγροοικοσυστημάτων


Ρύπανση Αγροοικοσυστημάτων

Τύπος: Μεταπτυχιακό μάθημα / Υποχρεωτικό

Εξάμηνο: 2ο

Κατεύθυνση: Επιστημών Φυτικής Παραγωγής και Περιβάλλοντος

Συντονιστής:

Εξάμηνο: 2ο

ECTS: 7.5

Διδάσκοντες: 

E-mail: 

Τηλ. γραφείου: 

Ιστοσελίδα: 

Συνεργασία με φοιτητές: μετά από συνεννόηση (μέσω email)

Περιγραφή μαθήματος:

Το μάθημα αναφέρεται στη σύσταση της βιολογικής ποικιλότητας των αγροοικοσυστημάτων και τις επιπτώσεις των γεωργικών πρακτικών σε αυτά. Αναλύονται τα βασικά καλλιεργητικά συστήματα και οι πιέσεις που δημιουργούν στο εδαφικό και υδάτινο περιβάλλον. Εξετάζονται οι πηγές των σημαντικότερων ρύπων (γεωργικά φάρμακα, λιπάσματα, βαρέα μέταλλα, απόβλητα μονάδων επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων), η συμπεριφορά τους στα βασικά τμήματα των αγροοικοσυστημάτων (έδαφος, ατμόσφαιρα, ύδατα) και οι επιδράσεις τους στις βιολογικές διεργασίες που σχετίζονται με τη γεωργική παραγωγή (μικροοργανισμοί εδάφους, φυτά). Αναλύονται οι μεθοδολογίες εκτίμησης της επικινδυνότητας από τη ρύπανση αγροοικοσυστημάτων και η οικοτοξικολογική συμπεριφορά των κύριων ρύπων. Μετά την παρουσίαση των μηχανισμών ρύπανσης και των επιπτώσεων της, αναπτύσσονται περιπτώσεις ρύπανσης αγροοικοσυστημάτων (case studies) από διάφορες περιοχές στον Ελλαδικό και όχι μόνο χώρο. Αναλύονται οι τεχνικές απορρύπανσης σημειακών πηγών (bioremediation, phytoremediation, chemical remediation) και τα βασικά μέτρα περιορισμού των επιπτώσεων στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Με σκοπό την καλύτερη κατανόηση των αναλυτικών μεθόδων προσδιορισμού ρύπων σε περιβαλλοντικά δείγματα (έδαφος, ύδατα αέρας) αλλά και σε γεωργικά προϊόντα μέρος του μαθήματος θα πραγματοποιηθεί στο Εργαστήριο Γεωργικής Φαρμακολογίας και Οικοτοξικολογίας του Τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης.

Δικτυακός τόπος μαθήματος: eclass

Ενδεικτικά διδακτικά βοηθήματα:

  • C.Kearney, T. Roberts (Ed.) (2007) Pesticide Remediation in Soil and Water. John Wiley & Sons. 373 p.
  • Barcelo (Ed.) (2003) Environmental Analysis Techniques, Applications and Quality Assurance. Elsevier 646 p.
  • R. Kannan (Ed.) (2013) Microbiological Research In Agroecosystem Management. Springer. Berlin. 326 p.
  • Merrington, L. Winder, R. Parkinson, M. Redman, L. Winder (2002) Agricultural Pollution: Environmental Problems and Practical Solutions. CRC Press Taylor & Francis Group. 264 p.

Επιπλέον βιβλιογραφικές πηγές είναι διαθέσιμες στους φοιτητές που συμμετέχουν στο συγκεκριμένο μάθημα μέσω του δικτυακού τόπου του μαθήματος (e-class).

 

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές:

  • θα έχουν κατανοήσει την πολυπλοκότητα των αγροοικοσυστημάτων και των επιδράσεων των συστημάτων παραγωγής
  • θα ενισχύσουν τη θεωρητική και πρακτική γνώσης τους σε θέματα αειφόρου παραγωγής και προστασίας του περιβάλλοντος.
  • θα έχουν κατανοήσει τις επιδράσεις των γεωργικών πρακτικών στα αγροοικοσυστήματα
  • θα έχουν αποκτήσει σφαιρική οπτική των πηγών ρύπανσης από αγροτικές δραστηριότητες
  • θα έχουν αναπτύξει δεξιότητες κριτικής σκέψης και αντιμετώπισης περιβαλλοντικών προβλημάτων
  • θα έχουν κατανοήσει τους παράγοντες που συντελούν στην υποβάθμιση των αγροοικοσυστημάτων
  • θα έχουν την ικανότητα να προγραμματίζουν, να εφαρμόσουν και να αξιολογούν μελέτες ελέγχου ρύπων σε διάφορα υποστρώματα.

 

Μέθοδος αξιολόγησης:

§   Γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου

§   Υποβολή γραπτής εργασίας βιβλιογραφικής ανασκόπησης και προφορική της παρουσίαση.

§   Αξιολόγηση εργαστηριακής άσκησης

Τελική βαθμολογία: Προκύπτει από το άθροισμα των παρακάτω (μέγιστη δυνατή βαθμολογία: 100 μονάδες):

  1. Εξέταση μαθήματος (στο τέλος του εξαμήνου): 60 μονάδες
  2. Βιβλιογραφική Eργασία: 20 μονάδες
  3. Εργαστηριακή Άσκηση: 20 μονάδες

 

Πρόγραμμα διαλέξεων του μαθήματος ‘Ρύπανση Αγροοικοσυστημάτων’

Εβδομάδα Τίτλος Διάλεξης Εισηγητής
Παρουσίαση του περιγράμματος του μαθήματος και των απαιτήσεων. Τι είναι το «αγροοικοσύστημα»; Βιοποικιλότητα αγροοικοσυστημάτων Ζ. Βρύζας
Ανάλυση βασικών καλλιεργητικών συστημάτων και επιδράσεις τους σε εδαφικό και υδάτινο περιβάλλον (ποιότητα αρδευτικών υδάτων, βελτιστοποίηση καλλιεργητικών πρακτικών) Ζ. Βρύζας
Πηγές ρύπανσης από τη γεωργία (γεωργικά φάρμακα, λιπάσματα, βαρέα μέταλλα, απόβλητα μονάδων επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων) Ζ. Βρύζας
Συμπεριφορά ρύπων στο περιβάλλον (έδαφος, ατμόσφαιρα, ύδατα) Ζ. Βρύζας
Επιδράσεις της ρύπανσης στη γεωργία και τις βιολογικές διεργασίες Ζ. Βρύζας
Γεωργικά φάρμακα και μικροβιολογία εδάφους Ζ. Βρύζας
Μεθοδολογίες εκτίμησης επικινδυνότητας από τη ρύπανση Ζ. Βρύζας
Οικοτοξικολογική συμπεριφορά ρύπων Ζ. Βρύζας
Ανάλυση περιπτώσεων ρύπανσης αγροοικοσυστημάτων και ασφάλεια γεωργικών προϊόντων Ζ. Βρύζας
10η Τεχνικές απορρύπανσης σημειακών πηγών (βιοαποδόμηση, χημική και φωτοχημική αποδόμηση) Ζ. Βρύζας
11η Απορρύπανση διάχυτων πηγών (φυτο-αποκατάσταση, μηχανικές τεχνικές αποκατάστασης) Ζ. Βρύζας
12η Τεχνικές δειγματοληψίας και ανάλυσης περιβαλλοντικών δειγμάτων (εργαστήριο) Ζ. Βρύζας
13η Εργαστηριακή άσκηση μέτρησης υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων σε υδατικά δείγματα (εργαστήριο) Ζ. Βρύζας
14η Παρουσιάσεις εργασιών βιβλιογραφικής ανασκόπησης
15η Γραπτές Εξετάσεις