Αλληλεπιδράσεις Εντόμων-Φυτών


Περιγραφή μαθήματος:

Το μάθημα καλύπτει θέματα οικολογίας και εξέλιξης των αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών. Ειδικότερα, εξετάζονται οι τρόποι με τους οποίους τα φυτά αναγνωρίζουν τα έντομα και αμύνονται εναντίον τους δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους μηχανισμούς αντοχής των φυτών στα φυτοφάγα έντομα. Επιπλέον, μελετώνται οι τρόποι με τους οποίους τα ωφέλιμα έντομα (επικονιαστές, φυσικοί εχθροί φυτοφάγων εντόμων) προσελκύονται στα φυτά. Αναλύονται οι οικολογικές και εξελικτικές προεκτάσεις της συνεξέλιξης εντόμων-φυτών μέσω της παρουσίασης σημαντικών περιπτώσεων μελέτης (case studies). Οι οικολογικές επιδράσεις των αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών μελετώνται σε επίπεδο οργανισμού και κοινότητας. Τέλος, γίνεται αναφορά στις πρακτικές προεκτάσεις μελετών σχετικών με τις αλληλεπιδράσεις εντόμων-φυτών στη φυτοπροστασία.

Δικτυακός τόπος μαθήματος:

https://eclass.duth.gr/courses/OPE01193/

Ενδεικτικά διδακτικά βοηθήματα:

(οι παρακάτω τίτλοι περιλαμβάνονται στη βιβλιοθήκη του Τμήματος)

  • M. Schoonhoven, J.J.A. van Loon & M. Dicke (2005) Insect-Plant Biology. Oxford University Press. 421 p.
  • Α. Schaller (2010) Induced Plant Resistance to Herbivory. Springer. Berlin. 462 p.

Επιπλέον βιβλιογραφικές πηγές είναι διαθέσιμες στους φοιτητές που συμμετέχουν στο συγκεκριμένο μάθημα μέσω του δικτυακού τόπου του μαθήματος (e-class).

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:

  • κατανοούν τις βασικές αρχές που διέπουν τις αλληλεπιδράσεις εντόμων-φυτών
  • κατανοούν τις επιδράσεις των αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών σε επίπεδο οργανισμού και πληθυσμού
  • κατανοούν τις πρακτικές προεκτάσεις των παραπάνω επιδράσεων καθώς και τους τρόπους εφαρμογής τους στη φυτοπροστασία
  • ερμηνεύουν τα αποτελέσματα μελετών στο αντικείμενο των αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών, να συνθέτουν μία εργασία ανασκόπησης και να την παρουσιάζουν προφορικά.

Μέθοδος αξιολόγησης:

  •  Γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου
  • Υποβολή γραπτής εργασίας βιβλιογραφικής ανασκόπησης και προφορική της παρουσίαση.

Τελική βαθμολογία: Προκύπτει από το άθροισμα των παρακάτω (μέγιστη δυνατή βαθμολογία: 100 μονάδες):

  1. Εξέταση μαθήματος (στο τέλος του εξαμήνου): 70 μονάδες
  2. Eργασία: 30 μονάδες

Πρόγραμμα διαλέξεων του μαθήματος ‘Αλληλεπιδράσεις Εντόμων-Φυτών

Εβδομάδα Τίτλος Διάλεξης
Εισαγωγή στις Αλληλεπιδράσεις Εντόμων-Φυτών, σημασία, γενικοί ορισμοί. Τα φυτοφάγα έντομα (εύρος ξενιστών, εξειδίκευση, τροφική δραστηριότητα)
Τα χαρακτηριστικά των φυτών που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των σχέσεων εντόμων-φυτών (χημεία)
Τα χαρακτηριστικά των φυτών που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των σχέσεων εντόμων-φυτών (μορφολογία)
Τα φυτά ως τροφή για τα έντομα (θρεπτικά στοιχεία, κατανάλωση, χρήση, συμβιωτικοί μικροοργανισμοί)
Μηχανισμοί αντοχής των φυτών στα φυτοφάγα έντομα (άμεση άμυνα)
Επιλογή φυτού-ξενιστή από φυτοφάγα έντομα (φάσεις επιλογής, χαρακτηριστικά, αποδοχή, παράγοντες)
Οικολογία των αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών (άμεσες, έμμεσες αλληλεπιδράσεις, τροφικά πλέγματα, πληθυσμοί, μοριακή οικολογία)
Μηχανισμοί αντοχής των φυτών στα φυτοφάγα έντομα (έμμεση άμυνα)
Εξέλιξη και διαμόρφωση των αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών (γενετική παραλλακτικότητα, επιλογή, προσαρμογή, χωρική και χρονική απομόνωση)
10η Φυτά και ωφέλιμα έντομα (επικονιαστές, σχέσεις αμοιβαιότητας, αρπακτικά έντομα)
11η Πειραματικά πρωτόκολλα μελέτης της συμπεριφοράς εντόμων
12η Πειραματικά πρωτόκολλα διερεύνησης – χαρακτηρισμού του τύπου άμυνας των φυτών σε φυτοφάγα εντόμων
13η Πρακτικές προεκτάσεις μελετών αλληλεπιδράσεων εντόμων-φυτών στη φυτοπροστασία
14η Παρουσιάσεις εργασιών βιβλιογραφικής ανασκόπησης
15η Γραπτές Εξετάσεις

 
Παράρτημα_Αλληλεπιδράσεις Εντόμων-Φυτών